LITURGIE

Lezingen

Waarom lezen we eigenlijk uit de bijbel? En waarom ook uit het Oude Testament? Is het Oude Testament niet achterhaald? Staat het evangelie - de blijde boodschap -, waar het toch om gaat, niet in het Nieuwe Testament? En wat te zeggen van de brieven van Paulus en van al die anderen?

Geloofsgemeenschappen zeggen dat ze "geworteld zijn" in het evangelie van Jezus Christus. "Geworteld zijn": eigenlijk is dat een prachtig beeld. Om stevig te staan heeft een mens wortels nodig. En die wortels hebben iets te maken met onze wordingsgeschiedenis. We staan, als geloofsgemeenschap, op het kruispunt van herinnering en hoop: geworteld in een traditie, en vooruitziend naar wat zou kunnen komen. Wat er was, is niet alles; en alles wat denkbaar is, ligt ook binnen de menselijke mogelijkheden. Is dat wat een gemeenschap samenbindt?

Eén van de sleutelwoorden in de bijbel is "gedenken" daarom gaat het, als we lezen uit de bijbel. Voor onze groei- en leerprocessen zijn we nu eenmaal aangewezen op ervaringen van onszelf en anderen, op onze wordingsgeschiedenis - voor zover we daar zicht op hebben. Waar het bij de lezingen om gaat is, dat we "leerling worden", en ons laten onderrichten in de taal van het geloof zoals die tot ons komt in de traditie. Met traditie wordt niet zozeer bedoeld wat mensen schreven en zeiden: maar meer hoe mensen leefden, en waar ze op bouwden en vertrouwden. In de Oosters Ortodoxe kerken vereert men ikonen omdat in elk mensenleven iets wordt weerspiegeld van Gods beeld. Bij ikonen gaat het om de zichtbaarheid van God in mensen. Mensen zijn immers geschapen naar Gods gelijkenis (ikoon!). Mensen hebben de roeping om 'ikoon te zijn', iets zichtbaar te maken van het goddelijke licht en dat zodoende in deze wereld te laten schijnen. De geschilderde ikonen van heiligen stellen diegenen present in wier leven het goddelijk licht helder zichtbaar werd. Ook in de verering van de ikonen ligt dus de wijsheid besloten, dat wij het moeten hebben van de herinnering; van het bewaren en doorgeven van wat God door mensen heen heeft laten horen en zien van zijn liefde.

Waarom de bijbel? Waarom deze bijbel? Is er buiten de bijbel niet ook veel waardevolle traditie? En is er ook binnen de bijbel niet veel dat verwerpelijk is? Dat zijn vragen waar niet alleen predikanten, wanneer ze een preek maken, mee worstelen. Dat zijn vragen, die steeds opnieuw beantwoord moeten worden. Niettemin: 'het' boek vormt een canon, dat wil zeggen dat de geloofsgemeenschap die zich siert met de naam van Jezus Christus, Gods trouwe dienaar, tot de slotsom is gekomen dat in dit boek een rijke bron is voor hen die op zoek zijn naar de God van de 'koinonia' - de heilige gemeenschap die zich kerk (kyriakos = van de Heer) noemt. Daarmee is niet gezegd, dat 'de bijbel van kaft tot kaft wáár is; en al evenmin dat er buiten die bijbel geen heil te vinden zou zijn. Wel is daarmee gezegd dat het samenstellen van die canon ook maar mensenwerk is. Men is het dan ook nooit eens geworden over de canon, zoals het Oosterse Christendom het nooit eens is geworden over de canon van de ikonen.


Naar de volgende pagina

Terug naar de indexpagina.

Wilt U reageren? Zend een E-mail

© "KERKWINKEL KOINONIA", 2006.