Op zoek gaan naar stilte: is dat bidden? Misschien zou je kunnen zeggen dat het een vorm is - van "woordloos bidden"; een vorm van ontlediging; een oefening om jezelf vrij te maken van alle dagelijkse beslommeringen die de aandacht vragen. We leven in een wereld, waarin stilte schaars wordt. Als we al eens stilte willen ervaren, dan moeten we daar moeite voor doen. Dan moeten we ernaar op zoek gaan. Maar zelfs als we een stille plek gevonden hebben, dan is het vaak nog niet echt stil: omdat er in onszelf stemmen klinken die om aandacht vragen. Om ook die stemmen tot rust te brengen valt vaak niet mee: de stilte, waar het hier om gaat, is niet zozeer de afwezigheid van alle geluiden, maar de gemoedsrust. Er is altijd weer zoveel dat ons bezighoudt dat we vaak niet echt 'aanwezig' kunnen zijn in het hier en nu zonder te worden afgeleid.

Waartoe al deze moeite? Waarom zouden we op zoek gaan naar de stilte? Dat is natuurlijk geen doel op zichzelf. Maar het is wel de enige mogelijkheid om iets te ervaren van de geheimen van deze stilte. De stilte is de 'bron' van alles. De 'oorsprong'. Of, nog anders gezegd, de ruimte waar een mens kan ervaren gedragen te worden door een werkelijkheid die we niet kennen. Per slot: wie kent hier de grond? De beweging die alle leven schept?

De stilte ervaren en verkennen: dat kan ook onbevredigend zijn. Wie ooit bij een bron heeft gestaan weet hoe vreemd dat kan zijn: je ziet er het water opborrelen in een eindeloze, onuitputtelijke stroom; maar tegelijkertijd besef je dat je nog steeds niet weet waar het vandaan komt. Het komt uit de diepte. Zo ongeveer kan het ook zijn als je bewust ervaart wat het is om te leven. Het is een ervaren van de eigen fragiliteit, en tegelijkertijd van het wonder van de continuïteit.

Hoe kom je bij de bron? Er zijn wegen, waarvan men zegt dat die kunnen helpen om zo'n bestaanservaring te krijgen. Dat veronderstelt wel een op weg gaan; en oefening. Sommige 'gidsen' raden aan daarbij de ogen te sluiten; anderen adviseren een oefenen in visualiseren; nog weer anderen wijzen op de mogelijkheden van ademhalingstechnieken; en ook korte teksten, die vaak worden herhaald (mantra's) kunnen helpen om intense bestaanservaringen op te doen.

Maar de weg waarlangs zo'n ervaring wordt bereikt, is niet het belangrijkste: al deze 'methoden' zijn erop gericht om ons te bevrijden van ons vooroordelen. Doorgaans bestaat ons 'zien' uit herkennen: we zien vooral wat we al weten, en herkennen wat al al eens eerder is waargenomen. Dat maakt het moeilijk om open te staan voor nieuwe informatie. De weg terug naar de bron is nodig om de werkelijkheid weer te kunnen ervaren zoals een kind: dat heeft voor alles nog niet een naam. Elk woord, dat in ons opkomt, representeert in feite een vooroordeel: het is 'de naam' voor iets wat al bekend is.
"Ik verzeker jullie: als je niet verandert en wordt als een kind, dan zul het koninkrijk van de hemel zeker niet binnengaan", zegt Jezus (Matteüs 18:3): zou dat niet verwijzen naar een manier van kijken, die nog onbedorven is?
De stilte die leidt tot een bestaanservaring wordt gekenmerkt door het ontbreken van elke reflexie. Het is het realiseren van een openheid voor de werkelijkheid voorbij alle woorden.

Woordloos bidden is dus niet: nadenken of je concentreren op iets; is niet je bewust worden van je motieven, gevoelens of sensuele ervaringen; maar een openvouwen van alle beschikbare antennes, waardoor je optimaal ontvankelijk wordt voor de geheimen van de stilte.

Opnieuw de vraag: waartoe al deze moeite. Omdat het ons kan brengen bij een grondhouding die ten grondslag ligt aan alle gebed. Bidden zonder woorden is gebaseerd op het 'gerucht', dat in de stilte de Stem kan opklinken die zegt: "Ik draag jou". "Ik geef jou tijd van leven". "Want Ik geef om jou........".

Terug naar de indexpagina