PAGINA'S VOOR PELGRIMS

 

PELGRIMS AAN HET WOORD...



VOORAF
"Wie ben ik, als pelgrim?" Het begin van de pelgrimstocht komt nu dichterbij. Ik merk een spanningsveld tussen 'de spullen goed voor elkaar willen hebben' en 'alles op zijn beloop laten'. Vertrouwen op mezelf en vertrouwen op mijn improvisatievermogen. Rationaliteit versus mijn diepste wezen.

'Begin maar te gaan...': dit gevoel neemt bijna ongemerkt bezit van me. Zoals soms de muziek al begint nog voor de eerste toon heeft geklonken; het verlangen preludeert op de vervulling ervan. Deze spanning vooraf is niet onaangenaam. Integendeel: wie zich daarvoor openstelt kan al genieten van wat nu bijna gaat beginnen.

Maar eerst is er nog het afscheid. Iets dat ik eigenlijk zou willen overslaan. 'Partir c'est mourir un peu'. Er is die onvermijdelijke weemoed, die bij een afscheid hoort. Eenmaal onderweg bedenk ik wat ik haar nog had willen zeggen. Maar toen was het al te laat. Dat overkomt me vaker: dat ik de woorden niet kan vinden voor de gevoelens die in me leven. In het leven is er zoveel onherstelbaar.

Een zee van tijd ligt nu voor me, bijna onbegrensd. Wie zal ik zijn, als pelgrim? Het antwoord op die vraag verwacht ik niet te krijgen. Maar wel: fragmenten, die met elkaar iets duidelijk maken over mijn gaan en mijn staan, over mijn doen en mijn laten, en over mijn verlangens en angsten. De antwoorden liggen verborgen in de hemel: "Gij kent en doorgrondt mij..." [Ps. 139.] Maar misschien - wie weet - ontvang ik toch enig inzicht...

ONDERWEG
"Ik was student: aan de toneelschool. Ik heb mijn opleiding zojuist voltooid. Toen werd ik me bewust van mijn probleem: wat moest ik nu? Toneel gaan spelen? Iets in me zegt, dat niets me gemakkelijker zou vallen dan dat. Maar: het staat me tegen. Mijn hele leven is al een toneelspel. Ik zou liever willen weten, wie ik ben - los van al die rollen, die ik al heb gespeeld. Moet ik dan nu toneel gaan spelen?
Ik zou natuurlijk ook aan anderen kunnen leren hoe je toneel moet spelen. Maar ook dat staat me tegen - anderen juist datgene leren, wat ik zelf afwijs.
Ik heb ervoor gekozen om naar Santiago de Compostella te lopen. Niet omdat ik zo vroom ben. Maar omdat ik hoop om al wandelend de waarheid, mijn waarheid, mijn eigen werkelijkheid te ontdekken. Wie ik ben. Wat ik wil: met mijn leven. Met mijn toekomst."

HERMANN HESSE:
"Seltsam, im Nebel zu wandern!
Leben ist Einsamsein.
Kein Mensch kennt den andern,
Jeder ist allein!"

AANKOMST
"De aankomst overrompelde me. De aankomst bracht me in verwarring. Ik had me er van tevoren geen voorstelling van gemaakt hoe het zou zijn om aan te komen. Al wandelend ben je vooral bezig met dingen die heel dichtbij liggen. Afhankelijk van het uur van de dag worden je gedachten bepaald door dingen die betrekking hebben op het begin van een nieuwe dag: hoe je je voelt, wat je te eten zult meenemen, en waar je de avond zult slapen. Als je al eens vooruit denkt is dat meestal over de dag van morgen, over de vraag of je nog over voldoende contant geld beschikt, of over de vraag wanneer het weekeind is. Maar eigenlijk nooit over het einde van de tocht.

Het feit dat alles ineens afgelopen was, verwarde me. Ik heb de kerk van Jacobus bezocht, heb mijn vingers op de zuil gelegd en ben Jacobus om de hals gevallen. Ik ben wat verdwaasd weer naar buiten gegaan. En tenslotte besloot ik om door te lopen: naar kaap Finisterre. Want Santiago kon voor mij niet het einde zijn. De zee: dat was het einde. Eenmaal daar aangekomen heb ik mijn pelgrimsstaf vernield, want ik had het gevoel nog net zover te zijn als tevoren. Aan het einde van de pelgrimstocht werd ik overvallen door het abrupte daarvan. De Jacobsstaf had me niet gebracht wat ik had gehoopt. Of misschien moet ik zeggen: de staf heeft me zulke heel andere dingen gebracht, dan ik had verwacht. Daarom heb ik geen spijt van mijn beslissing om de tocht te maken: wat ik heb geleerd is, dat je het niet moet doen terwille van een grotere helderheid. Wat het mij heeft gebracht is een open geest, zodat ik dankbaar kan zijn voor de kleine vreugden van onderweg: heel simpele dingen die je toevallen. Ik wil proberen om dat vast te houden, zolang ik leef. Niet het doel, maar de ervaringen van onderweg zijn voor mij het belangrijkste gebleken."

NADERHAND
"Ik zou niet op de gedachte gekomen zijn om te voet naar Santiago te gaan. Maar mijn vrouw wilde dat graag: uit religieuze overwegingen. Ik dacht dat ze gek geworden was, maar het bleek haar ernst te zijn. Toevallig was er toen een programma op de televisie: over pelgrimeren naar Santiago. Boeiend! Het maakte dat ik me erin ben gaan verdiepen. En ik besloot mijn vrouw te vergezellen. Het werd een ingrijpende ervaring: vooral voor mij.

Mijn bestaan werd teruggebracht tot wat werkelijk van belang was. Mijn relatie werd gezuiverd. Wat overbodig was hoefde niet meer te worden verwoord. En het was alsof alles werd teruggebracht tot zijn essentie. Zo liepen wij daar, tezamen, met zijn tweëen: vaak zwijgend, maar elkaar o zo nabij.

Aanvankelijk dacht ik nog, dat de reis voor mij vooral een 'kunstreis' zou zijn. Dat ik vertrouwd zou raken met de Middeleeuwers. Maar zo was het niet: het lopen richtte de aandacht naar binnen.

Nu zijn we opnieuw op weg: met de caravan. We reizen de hele route nog eens na. Dit keer om te bekijken wat er onderweg allemaal te zien is aan sporen van al die eeuwen, waarin daar pelgrims liepen - zoals wij hier liepen, twee jaar geleden...."


Voor meer citaten van pelgrims: klik hier

Naar de volgende pagina

Terug naar de inhoudsopgave

Terug naar de indexpagina

Reactie? Zend een E-mail


© A.E.J. Kaal, 2003.