ikoon33

DE HEILIGE BARBARA
4 DECEMBER

De Heilige Barbara behoort tot de heiligen, die hun standvastigheid in het geloof met het martelaarschap moesten bekopen: het lijden is, voor wie goed kijkt, van haar gelaat af te lezen. Haar naam is betekenisvol: die is afgeleid van een Grieks woord (βαρβαρος), dat oorspronkelijk - toen het woord nog geen negatieve lading had - 'vreemdeling' betekent. Haar levensverhaal moet worden opgevat als een verwijzing naar de universaliteit God: de God van de bijbel is tevens de God van mensen die die God niet kennen. De God, die we uit de Joods-Christelijke traditie kennen, laat ook sporen na in de levens van hen, die nooit kennis hebben kunnen of willen nemen van die traditie.

Verteld wordt, dat Barbara ooit woonde in Klein-Azië. Zij was de enige dochter van een welgesteld man: Dioscouros, de gouverneur in Heliopolis. Haar leven speelt zich, volgens de legende, af ten tijde van keizer Maximius (290 n. Chr.). Tegenwoordig betwijfelt men het of zij inderdaad wel een historische gestalte is geweest. De legende is vermoedelijk pas in de zevende eeuw ontstaan. Volgens de Rooms Katholieke kerk heeft ze niet echt bestaan: daarom heeft men haar in 1969 verwijderd van de lijst met heiligen. In de Byzantijnse kerk daarentegen is zij nog steeds één van de belangrijkste vrouwelijke heiligen - getuige ook de vele kerken die aan haar zijn gewijd.

Barbara was niet alleen beeldschoon, maar ook buitengewoon begaafd. Haar ouders waren heel trots op haar. Maar ze waren ook bezorgd: haar vader liet voor haar een kasteel bouwen. Ze kreeg daar alles wat haar hart begeerde. Maar, als haar vader op reis was - en dat gebeurde nogal eens - mocht ze het kasteel niet uit.

Maar eens gebeurde het dat het kasteel van een badhuis werd voorzien: tijdens de bouw daarvan kon Barbara klaarblijkelijk vrij rondlopen - en dat nog wel terwijl haar vader afwezig was. Ze deed echter niets wat niet mocht, en haar onschuld behaagde God. Hij bezielde haar met de heilige Geest, en vervulde haar met liefde voor Christus.

Toen ze zag dat de bouwmeesters van plan waren om in het gebouw twee vensters te maken, vroeg zij hen om er in plaats daarvan drie te maken - op haar verantwoordelijkheid. Dat deden ze natuurlijk. Toen haar vader terug kwam en zag dat er drie in plaats van twee ramen waren gemaakt vroeg hij, wie dit zo had bedacht. Hij hoorde dat Barbara hen dit had opgedragen en vroeg haar dus waarom ze dit graag zó had gewild. Zij antwoordde, dat zij dit had gewild omdat de wereld geleid wordt door drie lichten. Haar vader begreep dat er iets met haar was gebeurd. En ze bekende desgevraagd dat ze Christin was geworden.

Haar vader moest van het Christendom niets hebben: hij was trouw aan de goden van het keizerrijk. Toen Barbara ook nog weigerde om te trouwen met de mannen die in de ogen van haar vader geschikte echtgenoten voor haar waren, besloot hij om haar streng aan te pakken - in de veronderstelling dat ze dan spoedig tot andere gedachten zou komen. Maar dat gebeurde niet: zij bleef trouw aan haar geloof.

En zo kwam het dat zij uiteindelijk, na te zijn mishandeld en voor het gerecht gesleept, ter dood moest worden gebracht. Haar vader vroeg of hij het vonnis zèlf mocht voltrekken. Dat werd hem toegestaan. Maar hij zou voor deze liefdeloze daad zwaar worden gestraft: nog terwijl hij terugkeerde naar huis werd hij door de bliksem getroffen.

Barbara geldt als een hulp in moeilijke tijden. Haar feest is op 4 december.

Naar de volgende pagina

Terug naar het begin van de ikonengalerij

Reactie? Zend een E-mail